Om in gesprek te gaan met een paard (of eigenlijk met wie dan ook) is het heel belangrijk dat de andere partij zijn aandacht bij jou heeft. Als jouw paard bijvoorbeeld honger heeft, moet plassen, pijn heeft, bang is, jeuk heeft, moe is of zich verveelt, zal het niet lukken om zijn aandacht (helemaal) op jou te richten. Probeer dus de omstandigheden zo aan te passen dat die je paard niet afleiden.
Hoe duidelijker je je bedoeling kunt overbrengen met taal en signalen die het paard kent, hoe meer kans dat hij begrijpt wat je van hem wilt. Als de boodschap duidelijk is en ze kunnen het emotioneel, mentaal en fysiek aan, dan zullen de meeste paarden met plezier meewerken.
We kunnen het ons paard wel moeilijk maken als we onduidelijk communiceren. Een paard kan in die situatie op de volgende manieren reageren:
- Hij probeert zo goed mogelijk in te vullen wat hij denkt dat de bedoeling is.
- Hij geeft het op en schakelt zichzelf uit.
- Hij probeert aan de situatie te ontsnappen en probeert weg te lopen.
- Als hij geen uitweg ziet, kan hij zijn begeleider opzij duwen of omverlopen.
Hoe kunnen we dan duidelijk communiceren met ons paard? Daarvoor moeten we ons bewust zijn van onze eigen lichaamstaal en een neutrale staat van emotie kunnen bewaren.
Bewuste lichaamstaal
Onze lichaamstaal is voor ons paard het belangrijkste communicatiemiddel. Wij reageren ook instinctief op de lichaamstaal van andere mensen. Maar omdat mensen zoveel praten, zijn we ons niet meer zo bewust van het effect van de lichaamstaal. We verstaan lichaamstaal nog wel, maar meestal is dat in ons onderbewustzijn. Bijvoorbeeld als je iemand voor het eerst ontmoet, kun je daar een bepaald ‘onderbuikgevoel’ bij krijgen.
Bij lichaamstaal moet je bij mensen denken aan houding en intentie
Bij een ontmoeting tussen twee individuen wordt met lichaamstaal uitgemaakt wie van de twee het voor ’t zeggen heeft. Zo stellen we een sociale rangorde vast. Deze rangorde is nooit definitief en kan veranderen door de omgeving en veranderde situaties. Een groepslid dat hoger staat in de rangorde zal meestal de lichaamstaal gebruiken in de linker kolom. Een lagere in rang zal meer beantwoorden aan de omschrijving die rechts staat. Als wij in gesprek gaan met paarden is het belangrijk om vooral de lichaamstaal in de linkerkolom te ontwikkelen.
Waarom moet je de hoogste in rangorde worden en blijven in de relatie met een paard?
- Voor onze persoonlijke veiligheid. Je werkt tenslotte met een vluchtdier van zo’n zevenhonderd kilo.
- Bij een paard staat veiligheid voorop. Paarden voelen zich (net als wij) het meest geborgen in bekend gezelschap en in een relatie die helder, consequent, eerlijk en begrijpelijk is.
Het kuddedier paard is extreem afgestemd op lichaamstaal. Om zo duidelijk mogelijk over te komen bij ons paard, moeten we leren communiceren in zijn moedertaal. De diepte van onze relatie met het paard hangt af van hoe duidelijk we hem leiding kunnen geven als een zelfverzekerde, betrouwbare en eerlijke partner.
Daarvoor doorloop je de volgende fasen:
- Het paard accepteert je als lid van zijn kerngroep. Binnen een kudde vormen paarden subgroepen. Een paard dat een sociale band krijgt met een mens, neemt deze mens op in zijn kerngroep.
- Je krijgt het paard zover dat hij jou accepteert als zijn superieur in zijn waarneming van zijn sociale rangorde.
- Je zorgt ervoor dat het paard met plezier zijn best doet om jouw suggesties op te volgen.
Emotionele neutraliteit
Naast onze lichaamstaal is het essentieel om neutraal te blijven in je emoties en dit gaat vaak niet vanzelf! Onze lichaamstaal staat in nauwe relatie tot onze emoties. We moeten proberen emotionele reacties te voorkomen. Als een paard negatieve emoties voelt bij zijn begeleider, zal het moeilijker zijn voor het paard om zijn aandacht te houden bij wat we van hem vragen. Hij zal zich dan terugtrekken in zichzelf of proberen te ontsnappen door de andere kant op te kijken of weg te lopen. Een paard voelt jouw plezier en jouw vreugde wanneer hij iets goed doet, maar hij voelt ook jouw kleinste frustratie of ergernis. Het vertrouwen winnen van een prooidier dat helemaal is ingericht op vluchten kost veel tijd en een moment van agressie kan een boel vertrouwen tenietdoen.
We moeten aanvaarden dat niets van wat een paard ooit doet, persoonlijk tegen ons is gericht. Wat een paard doet, wanneer dan ook, is wat hij voelt dat hij moet doen, omdat hij paard is. Bijvoorbeeld:
- zichzelf in veiligheid brengen (vluchten of zich terugtrekken in zichzelf),
- eten,
- een lichamelijke functie vervullen (plassen, mesten, schuren, rusten, staartzwiepen enz.),
- onze suggestie opvolgen om iets te doen,
- zichzelf vermaken, wanneer hij zich verveelt, door zijn begeleider aan het werk te zetten,
- een gelegenheid zoeken om op te klimmen in de sociale rangorde, dus de superioriteit van zijn mens uit te dagen.
Paarden van het angstige type zijn minder geneigd hun positie in de rangorde aan de kaak te stellen. Zij zoeken liever verbinding en houden zich daar aan vast. Zelfbewuste, vindingrijke paarden blijven zoeken naar een gelegenheid om op te klimmen in de rangorde. Dit mogen we absoluut niet beschouwen als ondeugend. Het zijn paarden met een sterke wil, die trouw zijn aan hun eigen natuur. Mensen die echt goed zijn met paarden, zijn emotioneel neutraal. Uit ervaring weten ze dat het gewenste resultaat vanzelf volgt uit wat ze doen, ook al lijkt het proces totaal niet op het eindresultaat.
We willen ons paard op een rustige, ontspannen manier steeds meer nieuwe dingen leren. Zo krijgt hij steeds meer vertrouwen in de volgende uitdaging. We zorgen er daarbij voor dat onze stapjes zo klein zijn dat het paard voortdurend succes heeft met wat hij voor ons doet. Zo leren we steeds beter communiceren en worden we een perfect team!
Dit artikel is gebaseerd op hoofdstuk 5 van het boek ‘In gesprek met paarden – Oefenen met signalen en lichaamstaal’. Met dit boek ontdek je verschillende manieren waarmee je je lichaamstaal kunt verbeteren. Ademen, energieniveaus, intenties, aanrakingen, woorden en geluiden zijn allemaal factoren die je kunt toepassen om het paard te laten zien of horen wat je graag van hem zou willen. Ook leer je hoe paarden zich naar mensen uiten en hoe we daar naar moeten kijken en luisteren.
Dit en nog veel meer vind je terug in het boek. Het is echt heel uitgebreid en praktisch. Wij hebben het voor jullie gelezen en er een uitgebreid verslag van gemaakt.
Als je niet kan wachten om het boek zelf in je handen te hebben, dan kan je het ook meteen bestellen via Bol.com
