Ik (Rudi) hou van geschiedenis en laatst kwam ik een verhaal tegen van Hannibal. Je weet wel, die gast met zijn olifanten. Het verhaal ging over een onderzoek van een paar wetenschappers die al een tijdje hun hersencellen pijnigden bij het uitzoeken welke route Hannibal en zijn leger nam bij hun tocht over de Alpen.
Raar maar waar, nu blijkt dat hij de hoogste en moeilijkste route heeft genomen. Via bodemstalen zijn er op delen van de route op bepaalde diepte hoge concentraties bacteriën gevonden, die ook in paardenmest voorkomen. Deze laag in de aarde zou overeenkomen met de periode van Hannibals doortocht. Een spoor van 9000 paarden en hun mest bleek de sleutel te zijn!
Maar als je deze route bekijkt, dan blijkt het voor een persoon te voet al een riskante onderneming te zijn. Laat staan voor een heel leger met lastdieren, paarden en olifanten!
Toch waren de ruiters, de cavalerie, belangrijk voor Hannibal. Zo belangrijk dat hij flink wat voorzieningen nam om deze overtocht mogelijk te maken. Zijn voorkeur ging uit naar een lichte cavalerie en de elitetroepen op dit gebied bleken de Numidische ruiters uit Noord-Afrika te zijn. De Numidiers kwamen uit Numidia, een gebied dat ongeveer overeenkomt met het huidige Algerije en een deel van Tunesië. Deze mensen worden gezien als de voorouders van de Berbers. Zo heb je meteen ook een beeld van de paarden.
De Numidiche ruiters gingen al van jongs af te paard op jacht en waren heel bedreven in het werpen van speren vanaf de rug van het paard om zo een bewegend doel (wild) te raken. Later werd deze vaardigheid toegepast in oorlogsvoering en vielen deze krijgers op, omdat ze zo precies waren en snel.
Ze reden zonder zadel en hadden enkel een touw om de hals van het paard. Soms werd hun arsenaal uitgebreid met een kort zwaard en een schild bedekt met leer. Maar speerwerpen vanaf het paard was hun specialiteit. Hun tactiek was keer op keer hun vijand tegemoet te rijden en dan speren te werpen, weg te rijden en dit te herhalen. Soms gebruikten ze deze tactiek ook om de vijand achter zich aan te lokken en zo naar een hinderlaag te leiden.
Paard en ruiter waren een hecht team en er zou een bijzondere band zijn tussen deze twee. Hannibal gebruikte deze ruiters bij de overtocht van de Alpen ook als scouts. Ze liepen voor het leger uit en verkenden te paard de omgeving en route. De ruiter en het paard waren één. Bij de moeilijk begaanbare stukken stapte de ruiter af en dan liep het paard gewoon achter hem aan. Bij onraad ging het paard op commando liggen. Zo werden ze minder snel gezien en kon de ruiter eventueel bescherming zoeken bij het paard.
Een tocht door de Alpen te voet is al ongelofelijk spannend. Bedenk dat Hannibal dit deed met een gigantisch leger, paarden, lastdieren en olifanten!
Over olifanten gesproken… konden deze kolossen zoiets wel aan en zouden ze de opmars van een leger niet juist erg vertragen? In de zomer van 1959 liep een Britse ingenieur met een team van wetenschappers en onderzoekers samen met een getrainde olifant een stuk van een route door de Alpen. De bedoeling van deze uitstap was te kijken welke invloed de hoogte, het klimmen en de smalle paden hadden op de olifant. Om kort samen te vatten… de olifant had er geen enkel probleem mee. Ondanks hun grote omvang blijken olifanten zich goed te kunnen redden in de bergen en zijn ze heel stabiel bij verschillende ondergronden.
Hannibal en zijn leger (37 olifanten, 9000 paarden en een hoop lastdieren) hadden een hoop eten nodig. Zoveel dat voor het eten alleen al de omvang van het leger drie keer groter was dan het oorspronkelijke leger. Als voorbeeld: een ezel werd bepakt met 100 kilo voer, wat genoeg was voor 20 dagen eten. Ik ben niet goed in wiskunde, maar misschien dat jij een schatting kan maken van het aantal lastdieren? Ik weet het aantal soldaten niet, dus ik hou het bij een hele hoop!
Als paardenliefhebber krijg je er de rillingen van als je bedenkt dat paarden vaak deel waren van oorlogsvoering en in wat voor omstandigheden deze dieren vaak geleefd hebben. Toch goed om ook daar eens bij stil te staan. Dit is geschiedenis, laat het zich nooit meer herhalen!
Ik onthoud bij dit verhaal de bijzondere band die de ruiters hadden met hun paarden en dat deze dieren in bijzonder barre tijden trouw naast hun ruiter bleven staan. Nou… tijd om naar je paard te lopen en een knuffel te geven!
